حفاری جهت دار (انحرافی)

حفاری جهت دار یا انحرافی به نوعی از حفاری می گویند که در آن مسیر چاه از مسیر از پیش طراحی شده و از حالت عمودی منحرف می شود. زمانی از این حفاری استفاه می شود که مسیر نهایی و نقطه شروع دارای فاصله جانبی باشد. از حفاری انحرافی به نام های دیگری مانند حفاری کج، مابل و هدایت شده یاد شده است. حفاری جهت دار برای اولین بار برای حفر چاه از ساحل به زیر دریا استفاده شد.

تاریخچه حفاری جهت دار

اولین چاه جهت دار در سال 1930 در خلیج هانتینگتون حفاری شد اما تا سال 1936 حفاری جهت دار طرفدار زیادی نداشت. در همان سال در تگزاس چاهی دچار فوران شد که برای حل این مشکل با استفاده از حفاری انحرافی چاهی برای برخورد با چاه اول حفر کردند و پمپ گل به درون آن فرستادند و به این ترتیب جلوی ادامه فوران را گرفتند. این موفقیت باعث شد  حفاری انحرافی مورد توجه قرار بگیرد.

از آنجایی که هزینه زیادی برای تولید و استخراج نفت و گاز صرف می شود حفاری انحرافی یه ضروت محسوب می شود و تولید کنندگان در سراسر جهان با استفاده از این روش می توانند از مخازن برداشت کنند که از نظر اقتصادی با سایر روش ها قابل مقایسه نیست.

کاربردهای حفاری جهت دار

از زمانی که حفاری جهت دار مورد استفاده قرار گرفت کاربردهای مختلفی پیدا کرده است.همانطور که گفته شد حفاری جهت دار برای اولین بار برای حفاری یک چاه برای بهره برداری نفت و جلوگیری از یک چاه فوران کرده و خاموش کردن آن به کار گرفته شد که امروزه هر دو مورد ذکر شده جزو کاربردهای این نوع حفاری هستند. البته چاه‌های آتشنشان از حساسیت خاصی برخوردار هستند.

در حالت کلی هر گاه موانعی سطحی مانند دریا، رودخانه و مناطق مسکونی برای حفر چاه ایجاد مشکل کنند از حفاری انحرافی استفاده میشود؛ همینطور در بعضی موارد به دلیل هنگفت بودن هزینه از این نوع حفاری استفاده می‌شود مانند ایجاد جاده در مناطق کوهستانی و یا ایجاد سکوهای حفاری در دریا.

از کاربردهای دیگر این نوع حفاری می‌توان نفوذ به مکان‌هایی که امکان ورود و بهره‌برداری از آنها به دلایل مختلف زمین شناسی امکان پذیر نیست مانند مخازن گسله‌ای و مخازن مجاور گنبدهای نمکی، اشاره کرد. همچنین با ایجاد حفره‌های زهشی که نفت در آنها جمع شده، میزان بهره‌وری را بالا می‌برند. پیشرفته‌ترین حفاری جهت دار، حفاری افقی است.

جهت مطالعه بیشتر: غبارگیر ، کمپرسور

کاربرد حفاری انحرافی در صنعت معدن

تکنیک حفاری جهت دار به شکلی است که مته به سمت مختصات مشخص هدایت می‌شود و در صورت انحراف از مسیر از آن برای بازگشت به مسیر استفاده می‌شود. اصولا این روش از قبل برنامه‌ریزی می‌شود و هدف می‌تواند شامل یک یا چند نقطه از یک چال اصلی باشد. برای مثال یک پروژه ممکن است شامل حفاری یک چال مادر و چند انشعاب باشد که هر کدام دارای اهداف و مشخصات خاص خود هستند.

به کمک این تکنیک می‌توان بر چالش‌های محیطی غلبه کرد و در مناطقی که رسیدن به هدف با حفاری چاه عمودی غیر ممکن است و یا حفاری در مناطق معدنی عمیق پوشیده از سنگ، از این روش استفاده می‌شود.

حفاری انحرافی در صنعت نفت و گاز دارای سابقه طولانی است که با پیشرفتی که تجهیزات و ابزارهای هدایت مته داشته اند استفاده از آنها را در حوزه معدن بهینه کرده است و استفاده از این روش روز به روز بیشتر می‌شود. همچنین این نوع حفاری برای مناطقی که مشکل ایمنی و زیست محیطی وجود دارد می‌توانیم بدون انتقال دکل‌های حفاری به سایت‌های جدید به کمک حفاری جهت دار به اهداف خود برسیم.

جمع بندی

از مهم‌ترین کاربردهای حفاری جهت دار می‌توان به حفاری در مناطق غیر قابل دسترس، گسل‌ها، گنبدهای نمکی، حفاری‌های اکتشافی، چاه‌های امدادی یا آتشنشان اشاره کرد. جدیدترین کاربرد این نوع حفاری بالا بردن میزان بهره‌‌وری از مخان است. هزینه حفاری انحرافی حدود 40 تا 100 درصد بیشتر از حفاری عمودی است ولی به دلیل اینکه در زمان بسیار صرفه جویی می‌شود هزینه را جبران میکند و در کل روشی مقرون به صرفه محسوب می‌شود.

شرکت آرمیکو با داشتن سالها سابقه در حوزه تولید ماشین آلات و تجهیزات حفاری، یکی از فعال‌ترین‌ها در صنعت خود به شمار می‌رود. شما می‌توانید برای خرید و مشاوره با کارشناسان این شرکت در ارتباط باشید.

سوالات متداول

در چه مواقعی از حفاری جهت دار استفاده می کنیم؟

از حفاری جهت دار برای مواقعی که مانعی در مسیر چاه قرار داشته باشد و همچنین برای جلوگیری از فوران آتش استفاده می شود.

آیا روش حفاری افقی جزو حفاری جهت دار محسوب می شود؟

بله جدیدترین نوع روش حفاری جهت دار، حفاری افقی است.