اگر کمی در رابطه با زمینه معدن و معدنکاری مطالعه کرده باشید حتماً با واژه‌هایی مانند حفاری پودری، حفاری مغزه گیری و… حتماً مواجه شده اید. اگر چه در زمینه‌های دیگر نیز این واژه‌ها کاربرد خودشان را دارند، اما بیشتر در زمینه معدن و حفاری از آن‌ها استفاده می‌شود.
در این پست می‌خواهیم در رابطه با حفاری نوع پودری در معدن کاری باهم به گفتگو بپردازیم. قبل از اینکه در رابطه با این نوع حفاری حرف بزنیم ابتدا اجازه دهید که بفهمیم به چه عملی در معدن حفاری میگویند و انواع این حفاری‌ها کدام ها هستند. پس با ما همراه باشید.
مطلب پیشنهادی: قیمت حفاری
حفاری چیست؟
حفاری به فرایند برش گفته می‌شود که در آن از یک مته حفاری برای این برش استفاده می‌کنند. طرز برش بیشتر به شکل دایره‌ای است و در سطح مواد جامد مانند خاک، سنگ و… استفاده می‌شود. بیت مته یا نوک آن تقریباً در همه موارد یک ابزار برش چرخشی است که در هر دقیقه صدها هزار چرخش انجام می‌دهد و بر روی نقطه برش فشرده می‌شود تا کار حفاری انجام بگیرد.
در برش های سنگی معمولاً از برش های دایره‌ای استفاده نمی‌شود. با وجود اینکه بیت حول نقطه برش چرخانده می‌شود اما یک برش دایره‌ای نیست. سوراخ‌ها در برش و حفاری سنگ با مته یا چکش به وجود می‌آیند و با حرکات کوتاه با سرعت تکرار می‌شوند. این حفاری، حفاری افقی نام دارد و برای آن از مته drifter استفاده می‌شود.
همچنین در برخی از مواقع و به ندرت از برش های غیر دایره‌ای استفاده می‌شود که بیشتر به‌صورت مربعی شکل هستند. برای این موارد بیت های مته مخصوص هستند و با بیت‌های معمولی فرق دارند. در حفاری پودری و حفاری مغزه گیری بیشتر از بیت های معمولی با سطح مقطع دایره‌ای استفاده می‌شود.
همچنین یک برش به نام برش مایع در حفاری مد نظر است که از آن جهت خنک کردن بیت های مته، افزایش عمر مفید ابزارها، افزایش سرعت و… استفاده می‌شود.
نکته‌ای که در حفاری باید آن را مد نظر قرار دهیم استفاده از نوع مته است. بسته به کاربرد هر مته کار خاص خودش را انجام می‌دهد و هرکدام برای اهدافی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به فرض مثال:
- مته زیرانداز: برای حفاری بیش از یک قطر استفاده می‌شود.
- دریل اسپید: برای قطرهای بزرگ استفاده می‌شود.
- دریل شاخص دار: برای مدیریت تراشه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
حفاری پودری چیست؟
حفاری پودری یکی از روش‌های حفاری اکتشافی است که به‌صورت کلی یک تکنیک دستی به‌حساب می‌آید. در این نوع حفاری سرمته از نوع برشی یا چکشی معمولاً به یک کابل متصل است. در این روش حفاری مته درون یک پوشش موقتی یا یک گمانه باز، هر دفعه به پایین رانده می‌شود.
همچنین در روش حفاری پودری از سه‌پایه متفاوت برای نگه‌داری ابزار و تجهیزات استفاده می‌شود. در هر مرحله با استفاده از مته چکشی یا برشی خاک یا سنگ درون گمانه ضعیف شده و پودری مانند می‌شود و در مرحله بعد توسط گل کش ها استخراج می‌شود.
همچنین دورتادور گمانه از پوشش‌های فولادی یا پلاستیکی جهت جلوگیری از ریزش گمانه استفاده می‌شود و زمانی که فیلترهای well screen دائمی و پوششی نصب شدن، در این صورت پوشش گمانه را برمی‌دارند.
نحوه انجام حفاری پودری
حفاری پودری بیشتر برای اکتشافات معدنی و یا برای حفر چاه از آن استفاده می‌شود و روش محبوبی است. این روش اکتشاف یکی از قدیمی ترین روش‌های اکتشاف است و قابلیت این را دارد با تکنولوژی های روز دنیا در زمینه حفاری خودش را تطبیق دهد.
دستگاه‌های حفاری پودری معمولاً دستگاه‌های ساده ای هستند که بیشتر از سر مته‌های سنگین و کابل تشکیل‌شده‌اند. همچنین در نوع جدیدی این حفاری که حفاری کابلی نام دارد از موتور و کابل به‌منظور حفر و اکتشاف استفاده می‌شود. در واقع می‌توان گفت که حفاری کابلی نوع جدید حفاری پودری است که برای اعماق چند صد فوت مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مهم‌ترین کاربردهای حفاری پودری در کشورهای جهان سوم است که بیشتر برای حفر چاه و یا اکتشاف معادن نیمه سنگین از آن استفاده می‌شود. این نوع حفاری نسبت به روش‌های دیگر حفاری ارزان‌تر و در عین حال ساده‌تر است.
استفاده از تجهیزات و حتی ساخت و حمل آن‌ها بسیار آسان است. همچنین این نوح حفاری آلودگی کمتری نسبت به روش‌های حفاری دیگر ایجاد می‌کند. حفاری پودری نسبت به حفاری‌های دستی و سنتی قطر کمتری دارد اما در عین حال تا عمق بسیار بیشتری می‌تواند حفاری را انجام دهد.
مقاله پیشنهادی: در مورد حفاری چه میدانید؟ مقاله حفاری چیست را بخوانید.
حفاری مغزه گیری و تفاوت آن با حفاری پودری
یکی دیگر از روش‌های معروف حفاری اکتشافی حفاری مغزه گیری است. این نوع حفاری هم به‌صورت چرخشی انجام می‌شود و کاربردی ترین و مطمئن‌ترین روش اکتشاف است و عمق اکتشاف در آن بسیار زیاد است.
این نوع حفاری به حفاری دورانی نیز معروف است که در آن با یک مته نوک تیز گردان زمین را حفاری می‌کنند. این حفاری بسیار شبیه به روش حفاری پودری است ولی نسبت به آن بهتر و سریعتر کار می‌کند و همچنین قابلیت نفوذ زیادی در عمق زمین و حتی سنگ‌ها دارد.
اگر چه فناوری هایی که در حفاری مغزه گیری استفاده می‌شوند، ساده هستند اما فناوری هایی که برای این نوع حفاری استفاده می‌شوند بسیار پیچیده‌تر از فن‌آوری‌ها در روش حفاری پودری هستند. هم‌اکنون نوآوری‌های جدیدی برای این حفاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و روز به روز به پیشرفت آن‌ها افزوده می‌شود.
سیستم حفاری مغزه گیری در اصل شامل چهار گروه مولفه است.
- محرک اصلی (Prime Mover)
- سیستم تعلیق
- سیستم دوران
- سیستم گردش سیال
که در کنار هم انجام عمل حفاری مغزه گیری را ممکن می‌سازند.
مطلب پیشنهادی: خرید کمپرسور با قیمت مناسب
سخن پایانی
حفاری پودری یکی از انواع روش‌های حفاری است که بیشتر در اکتشاف چاه‌های آب و معدنکاری از آن استفاده می‌شود. این نوع حفاری به نسبت روش‌های دیگر حفاری کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر است اما ممکن است نسبت به روش‌های نوین تا عمق کمتری بتوان با آن حفاری انجام داد.
در کل روش حفاری پودری بسیار کارآمد برای معدن کاران و دارندگان زمین کشاورزی برای اکتشاف چاه است که می‌خواهند با هزینه بسیار کمتر از روش‌های مغزه گیری و دیگر روش‌ها به نتیجه مطلوب با کیفیت مناسب در اکتشاف برسند.
در آخر انتخاب دست شما است که از کدام روش حفاری استفاده می‌کنید و این بستگی به بودجه و نوع حفاری که می‌خواهید انجام دهید کاملاً متفاوت است.
